====== Cezbe ======

  * Heyecan veya coşkuya sebep olan şiddetli bir [[his|his]] veya manevî saikle kendinden geçme.

  * “Çekme, çekip kendine bağlama, kendinden geçme ve ruhî heyecan sözleriyle ifadelendireceğimiz **cezbe**, tasavvuf ıstılahında; Allah’ın, sâliki kendine çekmesi, bundan doğan [[vecd|vecd]] hâli ve sâlikin beşerî sıfatlardan sıyrılarak ilâhî vasıflarla –ahlâk-ı âliye-i Kur’âniye de diyebiliriz– ittisafı ve tecelliyât-ı celâl ile vahdeti duyup hissetme veya müşâhedesidir ki, bu tecellîlere mâkes olan pâk ve müstaid bir ruh, kendini ötelerden kabarıp gelen dalgaların gelgitlerine salar; tıpkı yüzme ameliyesiyle bütünleşmiş iyi bir yüzücü gibi, endişesiz, korkusuz, telaşsız ve derin bir teslimiyetle; bazen de şevk u tarab içinde sürekli yüzer-durur.”((M. Fethullah Gülen, //Kalbin Zümrüt Tepeleri//, İstanbul: Nil Yayınları, 2008, s. 207.))

  * “**Cezbe** iki türlü olur: 

  * 1.	Hafî (gizli olanı) ki: **Cezbeli**; Hakk’ı sever, Hakk’ın emirlerini yerine getirmekten derin bir zevk alır ve sürekli daha derin bir haz kaynağına doğru çekildiğini hisseder. 

  * 2.	Celî (açık olanı) ki: O, her an daha da inkişaf eden, daha da büyülü bir [[hal|hâl]] alan, çok derin bir duyuş ve sezişle, O Mutlak Câzibedâr’ın cezbiyle, üns, huzur ve [[itminan|itminan]] tüten sırlı bir dünyaya müncezip olduğunu duyar ve hep meczup olarak yaşar.. tabiî, hâlden anlamayanlar da, onun hayatındaki televvünâta bakarak onu deli sanırlar. Bu [[hal|hâl]] ve bu iltibası ifade etmesi bakımından, Abdülaziz Mecdi Efendi’nin, cünûn redifli şu gazeli oldukça mânidârdır: 

  * **Cezbe** derler bir cünûn vardır fevz-i emin / Bundan eyler îtilâ bâlâya esrâr-ı cünun.”((A.g.e. s. 209.))

  * “**Cezbe**, bazen sâlikin, ciddî bir kasd, teveccüh ve kararlılığına ilâhî bir lütuf olarak gelir ve bir hamlede onu evc-i kemalâta çıkarır.”((A.g.e. s. 485.))

  * “Hazreti Mevlâna, hep [[allah|Allah’a]] koşmuş ve başkalarını da koşturmuş bir hak eri; her zaman [[ask|aşk]] u şevk ile coşmuş ve çevresine sevgi meşk ederek onları da coşturmuş dengeli bir **cezbe** insanı.. mârifeti, muhabbeti ve [[ask|aşk]] u şevki yanında aynı zamanda tam bir mehâfet ve mehâbet kahramanı.. herkesi Hakk’a ve o kutlu sona çağıran bülend-âvâz bir münadi.. rızası, Hak rızasının eseri ve [[ask|aşk]] u iştiyakı da Hak teveccühünün tezahürü bir üstad-ı câmi idi.”((M. Fethullah Gülen, //Beyan//, İstanbul: Nil Yayınları, 2011, s. 145.))

  * “Alvar İmamı **cezbeye** gelince, o ürperten sesiyle ‘[[allah|Allah]] bizi [[insan|insan]] eyleye.’ derdi. Bu dileğiyle merhum, herhâlde insan-ı kâmil olmayı murad ediyordu.”((M. Fethullah Gülen, //Fasıldan Fasıla-1//, İstanbul: Nil Yayınları, 2008, s. 174.))

  * “[[insan|İnsanın]] [[fitrat|fıtrat]]-ı zîşûuru olan vicdanı, saadet-i ebediyeye bakar, gösterir. Evet, kim kendi uyanık vicdanını dinlerse ‘Ebed! Ebed!’ sesini işitecektir. Bütün kâinat o vicdana verilse, ebede karşı olan ihtiyacının yerini dolduramaz. Demek o vicdan, o ebed için mahluktur. Demek bu vicdanî olan incizâb ve **cezbe**, bir gaye-i hakikiyenin ve bir hakikat-ı câzibedârın yalnız cezbi ile olabilir.”((Bediüzzaman Said Nursî, //Sözler//, İstanbul: Şahdamar Yayınları, 2010, s. 568.))

  * “Vicdan, **Cezbesi** ile [[allah|Allah’ı]] Tanır: Vicdanda mündemiçtir, bir incizâb ve **cezbe**. Bir câzibin **cezbiyle** daim olur incizâb. **Cezbe** düşer zîşuur, ger Zülcemâl görünse. Etse tecelli daim pür-şâşaa bîhicâb. Bir Vâcibü’l-Vücûd’a, Sahib-i Celâl ve [[cemal|Cemâl]]; şu fıtrat-ı zîşuur kat’î şehâdet-meab. Bir şâhidi o **cezbe**, hem diğeri incizâb.”((A.g.e. s. 762.)) 

===== Ayrıca Bakınız =====

  * [[incizap|İncizap]]
  * [[vecd|Vecd]]

===== İlave Okuma =====

  * M. Fethullah Gülen, [[https://fgulen.com/tr/eserleri/kalbin-zumrut-tepeleri/Cezbe-Incizap|“Cezbe, Cezbe, İncizap”]]

===== Dipnotlar =====