====== Vicdan Kültürü ======

  * “İnsan yaşadığı hayatı ve çevresinde meydana gelen hâdiseleri doymak bilmeyen bir tecessüsle incelemek zorundadır. Bilhassa tahkik mesleğine mensup olanlar için bu kaçınılmazdır. Onlar rüyalarla değil, bizzat eşyanın kendisini kurcalamakla, tanımakla ve onların arasındaki münasebetleri kavramakla, hâdiseler hakkında neticeler elde etme peşindedirler. [[hadiselerin_dili|Hâdiselerin diliyle]] onların kulaklarına fısıldanan yorumlar, rüyalardan çok daha net ve çok daha fazladır. Böyle bir yorumu dinleyebilmek için de canlı-cansız çevreden haberli yaşamak şarttır. Biz buna ‘**vicdan kültürü**’ diyoruz. Daha uygun bir tabir buluncaya kadar da öyle demeye devam edeceğiz.”((M. Fethullah Gülen, //Fasıldan Fasıla-2//, İstanbul: Nil Yayınları, 2008, s. 96–97.))

  * “... [[takva|takva]]-i tâmmın, ancak şüpheli şeyler ve küçük günahlardan sakınmakla elde edilebileceğini söyleyebiliriz. Böyle bir içtinab ise her şeyden evvel iyi bir haram ve helâl bilgisine, bundan da öte sağlam bir [[marifet|mârifet]] ve **vicdan kültürüne** vâbestedir.”((M. Fethullah Gülen, //Kalbin Zümrüt Tepeleri//, İstanbul: Nil Yayınları, 2008, s. 97.))

  * “... [[ilim|ilim]], küllî ve umumî bir bilme, [[marifet|mârifet]] ise herhangi bir şeyi –bu şeye Zât-ı ulûhiyet de dahildir– vech-i cüz’üyle tanımak demektir. Bu itibarla da, öteden beri Hazreti Zât-ı Vahid ü Ehad’e bilittifak ‘Âlim’ denmiştir ama, ‘ârif’ denmeden hep kaçınılmıştır. Ayrıca, dâniş, [[irfan|irfan]], **vicdan kültürü**, hüner ve sanat mânâlarına da gelen [[marifet|mârifet]]; erbab-ı hakikatçe, bir şeyin ‘[[latife-i_rabbaniye|latîfe-i rabbâniye]]’ ile duyulması, bilinen şeyin misal-i ilmîsi, icabında kaybolup sonra da dönüp gelen ve tekerrür ettikçe derinleşen hafıza, [[suur|şuur]], idrak mahfuzatı ve bir hakikati diğerlerinden tam tefrik ve temyize yarayan yeterli malumat demektir ki; ef’âl ve sıfatların bilinmesi ve bilinen şeylerin de tafsile açık olmasıyla hulâsa edilebilir.”((A.g.e. s. 329.))

  * “Bir nesnenin [[hakikat|hakikatine]] erme yolunda böyle bir duyuş eğer [[marifet|mârifet]] türü şeylerden ise, o [[ilim|ilim]] ötesi, [[marifet|mârifet]] edalı bir **vicdan kültürü**; eğer bir iç müşâhede ise o da, bir ‘muayene’; eğer [[hak_yolcusu|hak yolcusu]], araştırma, terkip ve tahlil adına bir [[hel_min_mezid_kahramani|‘hel min mezîd’ eri]] ise o da bir [[mukasefe|mükâşefe]] ve müşâhede; şayet bu kimse bir ‘[[cem|cem]] kahramanı’ ise o da bir ‘[[fena_fillah|fenâ fillah]]’ ve ‘[[beka_billah|bekâ billah]]’ hâlidir ve böyle bir [[hal|hâl]] ehli sürekli mâsivâullahtan istiğnâ dairesi içinde döner durur.”((A.g.e. s. 359.))

  * “Unutulmamalıdır ki bir bilgi hamalı olmak ve engin bir müktesebâta sahip bulunmak kulluk hesabına çok fazla bir mânâ ifade etmemektedir. O bilginin [[marifet|marifete]] dönüştürülmesi ve hatta o [[marifet|marifetin]] de ‘aktif mârifet’ hâline getirilmesi lazımdır. Aktif marifet ise, –bu tabir çok kullanılmamış olsa da şahsen bir mahzur görmüyorum– kendi içinde sürekli kaynayıp duran ve insanı hep [[muhabbet|muhabbet]] ufkunda dolaştıran **vicdan kültürü** demektir.”((M. Fethullah Gülen, //Vuslat Muştusu, (Kırık Testi-8)//, İstanbul: Nil Yayınları, 2011, s. 276.))

  * “... yapılması gereken, müzakerede bulunarak, yeni yeni terkip ve tahlillerle, okuduğumuz metinden farklı açılımlara gitmek, yeni tespitlerde bulunmak ve böylece kalb ve **vicdan kültürümüze** yeni mârifet pınarları akıtmak olmalıdır.”((M. Fethullah Gülen, //Yaşatma İdeali (Kırık Testi-11)//, İstanbul: Nil Yayınları, 2012, s. 110–111.))

  * “Biz burada nazarî bilginin amelî bilgi ile derinleşerek yaşa başa göre nasıl belli bir kıvama ereceği, yani bilginin nasıl [[ilim|ilme]] dönüşeceği, ilmin insanı nasıl bir [[marifet|mârifet]] ufkuna taşıyacağı ve böylece bunun bir **vicdan kültürü** hâline nasıl geleceği üzerinde duruyoruz. **Vicdan kültürü** ise, atalarımızdan tevârüs ettiğimiz, düğün ve derneklerimizde yaşadığımız gelenek ve görenek kültüründen farklı bir meseledir. Evet, biz, bilginin, ilme’l-yakîn, ayne’l-yakîn ve hakka’l-yakîn kademelerinden geçerken, bu mertebelerden hangi noktaya dokunulursa dokunulsun orada ‘Lâ ilâhe illallah’ sesinin işitileceği bir seviyeye ulaşılmasına mârifet diyoruz. Böyle bir mârifet [[muhabbet|muhabbeti]] netice verir.”((A.g.e. s. 178.))

  * “Kâinat kitabını okuma mevzuunda da [[merak|merak]] çok önemli bir unsurdur. Hazreti Pîr’in ifadesiyle merak, ilmin hocasıdır.((Bediüzzaman Said Nursî, //Mektubat//, İstanbul: Şahdamar Yayınları, 2010, s. 537.)) Buradaki [[ilim|ilimden]] maksat, günümüzde kullanılan şekliyle dar anlamdaki [[bilim|bilim]] değil; zâhiri bilgi, bâtını mârifet, daha ötesi [[muhabbet|muhabbet]] ve onun da ötesi [[ask|aşk]] u [[istiyak|iştiyak]] olan [[ilim|ilim]]dir. Dolayısıyla Cenâb-ı Hakk’ın Nebiyy-i Ekrem’e (sallallâhu aleyhi ve sellem) hitaben buyurduğu: وَقُلْ رَبِّ زِدْنِي عِلْمًا ‘Yâ Rabbi! Benim ilmimi artır, de!’ (Tâhâ, 20/114) ifadesinde geçen [[ilim|ilim]], mücerret olarak mahiyet-i eşyayı bilme değil, irfana dönüşen, **vicdan kültürüne** uzanan, [[muhabbetullah|muhabbetullahı]] netice veren, [[ask|aşk]] u şevk derinliğine ulaşan bir kavramdır. İşte merakın ilmin hocası olmasını bu mânâda anlamak gerekir.”((M. Fethullah Gülen, //Yenilenme Cehdi (Kırık Testi-12)//, İstanbul: Nil Yayınları, 2013, s. 187.))

  * “[[irfan|İrfana]] gelince, o, [[ihsan|ihsan]] mülâhazası içinde mütalâa edilebilecek bir [[mefhum|mefhumdur]]. Bu açıdan irfan ufkuna ulaşmak isteyen bir insanın önce sağlam bir şekilde [[iman|iman]] etmesi, ardından amel-i salih yapması ve bunu da zamanla bir **vicdan kültürü** hâline getirmesi gerekir. Evet, irfana ulaşmanın en önemli yolu, [[ibadet|ibadet]] ü taati titizlikle ve [[suur|şuurlu]] bir şekilde yerine getirmektir. İbadet ü taatte [[suur|şuur]] olmayınca irfana ulaşılamaz. İrfana ulaşamayan bir insanın ise [[allah|Allah]] sevgisine, peygamber [[muhabbet|muhabbetine]] ermesi mümkün değildir.”((M. Fethullah Gülen, //Mefkûre Yolculuğu (Kırık Testi-13)//, İstanbul: Nil Yayınları, 2014, s. 107.))

===== Ayrıca Bakınız =====

  * [[vicdan|Vicdan]]
  * [[vicdan_genisligi|Vicdan Genişliği]]

===== Diğer Diller =====

  * [[https://hizmetpedia.org/doku.php?id=the_culture_of_the_conscience|English]]

===== Dipnotlar =====