====== Zikir ======

  * “Bir şeyi telaffuz etmek, unutmamak için bir şeyi zihinde hazır bulundurmak, [[allah|Allah]]’ı belirli cümleler veya kelimelerle anmak.”((Ali ibn Muhammed es-Seyyid eş-Şerif Cürcani, //Tarifat: Arapça-Türkçe Terimler Sözlüğü//, tercüme ve şerh: Arif Erkan, İstanbul: Bahar Yayınları, 1997, s. 109.))

  * “İyi bilin ki gönüller ancak [[allah|Allah’ı]] **anmakla** huzur bulur.” (Ra’d, 13/28.)

  * “Habibim! Tekrar tekrar hatırlat; çünkü **zikir** ve hatırlatma mü’minler için mutlaka yararlıdır.” (Zâriyât, 51/55).

  * “Onlar [[allah|Allah]]’ı unuttular, [[allah|Allah]] da onlara kendilerini unutturdu.” (Haşir, 59/19).

  * “Resulullah (sallallâhu aleyhi ve sellem) şöyle buyurdu: ‘[[allah|Allah]]’ı **zikretmenin** en üstün şekli, ‘La ilahe illallah’ demektir.’”((Tirmizi, Deavat, 9.))

  * “Anmak, hatırlamak, yâd etmek mânâlarına da gelen **zikir**; sofîlerce, Allah’ın (celle celâluhu) ad ve unvanlarının teker teker veya birkaçının bir arada tekrar edilmesinden ibarettir. **Zikir**, Allah’ı münferiden veya topluca anma yollarının –bu yolun adı ne olursa olsun– bazılarında اَللّٰهُ, bazılarında لَا إِلٰهَ إِلَّا اللّٰهُ –[[mursid|mürşid]] ve rehberin tayinine göre– bazılarında da daha değişik isim ve unvanlarla eda edilir.

  * **Zikir** de, tıpkı [[sukur|şükür]] gibi hem lisan hem kalb hem beden hem de [[vicdan|vicdanın]] bütün erkânıyla yerine getirilen bir vazife ve bir kulluk borcudur. Cenâb-ı Hakk’ı bütün esmâ-i hüsnâsıyla, bütün sıfât-ı kudsiyesiyle yâd etmek, O’nun hamd ü senâsıyla gürlemek, yerinde tesbîh u temcîdlerle gerilmek, yerinde Kitab’ını okumak ve onun rehberliğine sığınmak; kâinat kitabındaki âyât-ı tekvîniyesini mânâ-i harfiyle mırıldanmak; aczini, fakrını dua ve münâcât lisanıyla ilan etmek... evet, bütün bunların hepsi lisana ait birer **zikirdir**.”((M. Fethullah Gülen, //Kalbin Zümrüt Tepeleri//, İstanbul: Nil Yayınları, 2008, s. 176.))

  * “**Zikir** bütün ibadetlerin özüdür ve bu özün özü de [[kuran|Kur’ân]]-ı Kerim’dir. Ondan sonra da, Hazreti Sahib-i Şeriat’tan sâdır olan nurlu sözler gelir. Cehrî, hafî her şekliyle [[zikir|zikir]]; duygu, düşünce ve [[suur|şuur]] çevresinde halkalanan ziya-i ‘sübühât-ı vech’in bedene taşınması ve ruha mâl edilmesi ameliyesidir.”((A.g.e. s. 178–179.))

  * “**Zikir** sadece bazı şeyleri dille vird-i zeban etmek demek değildir; aynı zamanda o, bazı şeyleri anmak ve hatırlamak suretiyle tefekkür etme ameliyesidir.”((M. Fethullah Gülen, //Yenilenme Cehdi (Kırık Testi-12)//, İstanbul: Nil Yayınları, 2013, s. 146.))

  * “Hakikî bir mü’min, [[sukur|şükür]]-nimet, nimet-şükür daireleri içinde dolaşır ve ömrünü bir [[tefekkur|tefekkür]] üveyki gibi geçirir. Şayet bir tümseğe ayağı takılsa, [[fikir|fikir]] dünyasını zikirle buutlaştırır; tedbirden [[teslim|teslime]], [[temkin|temkinden]] [[tefviz|tefvîze]] geçer; âlemin mesâfelere esir düştüğü yerlerde o, göklerde tayerân ederek hedefine ulaşır.”((M. Fethullah Gülen, //Kırık Testi-1//, İstanbul: Nil Yayınları, 2011, s. 226.))

  * “**Zikirle** fikir yolu açılır, **zikir** size yeni düşünme ufukları açarsa, oradaki çok küçük esintilerle bile, sizin onca beyin cehdi ortaya koymanıza rağmen elde edemediğiniz şeylere mazhar olabilirsiniz. Bu, Kur’ân’a tam teslimiyetinizin, onu tam kabullenmenizin, nefsinize rağmen aklınızın ermediği noktalarda bile baştan tam [[teslim|teslim]] olmanızın bir semeresidir. Zaten, bizler için kapalı gibi görünen hususlar da ancak böyle bir teveccüh ve [[teslimiyet|teslimiyet]] sayesinde açılabilir.”((A.g.e. s. 229.))

  * “Mün’im-i Hakiki, bizden o kıymettar nimetlere, mallara bedel istediği fiyat ise; üç şeydir: Biri **zikir**, biri [[sukur|şükür]], biri fikirdir. Başta ‘Bismillâh’ **zikirdir**. Âhirde ‘El hamdülillâh’ [[sukur|şükürdür]]. Ortada, ‘Bu kıymettar harika-yı sanat olan nimetler; Ehad-i Samed’in [[mucize|mucize]]-i kudreti ve hediye-i rahmeti olduğunu düşünmek ve derk etmek’ fikirdir.”((Bediüzzaman Said Nursî, //Sözler//, İstanbul: Şahdamar Yayınları, 2010, s. 6.))

===== İlave Okuma =====

  * M. Fethullah Gülen, [[https://fgulen.com/tr/eserleri/kirik-testi-1/tefekkur-zikir-munasebeti|“Tefekkür-Zikir Münasebeti”]]

===== Dipnotlar =====