Kullanıcı Aletleri

Site Aletleri


huccet

Hüccet

  • Hüccet: Kesin olsun, olmasın mutlak olarak delil anlamındadır.”1)
  • Hüccet, kendisiyle, davanın doğruluğuna delil getirilen şeydir.”2)
  • “Taklit: Başkasının sözünü, hüccetsiz ve delilsiz kabul etmekten ibarettir.”3)
  • “Ehl-i Hak: Hüccetler ve burhanlarla kendilerini Rableri katında hak olana izafe eden kimselerdir. Yani Ehl-i Sünnet ve Cemaat’tır.”4)
  • “Adem-i rü’yet, adem-i vücuda delâlet etmez. Görünmemek, olmamaya hüccet olamaz.”5)
  • “… telâkkiyat-ı âmme ve kabul-ü ümmet, bir nevi hüccet hükmüne geçer.”6)
  • “… bu ehemmiyetsiz, zâil, fânî tavırlarda bu derece kusursuz, galatsız hafîziyet cilvesi bir hüccet-i katıa dır ki; ebedî tesiri ve azîm ehemmiyeti bulunan emanet-i kübrâ hamelesi ve arzın halifesi olan insanların ef’âl ve âsâr ve akvâlleri ve hasenât ve seyyiâtları, kemâl-i dikkatle muhafaza edilir ve muhasebesi görülecek.”7)
  • “… muhabbet, mahbubunda bahaneler aramaz ve kusurlarını görmek istemez. Ve kemâline delâlet eden zayıf emâreleri, kavî hüccetler hükmünde görür. Daima mahbubuna taraftardır.”8)
  • “Hâlık-ı âlem’i bize tarif ve ilân eden deliller ve burhanlar, lâyüad ve lâyuhsâdır. O delillerin en büyükleri üçtür:
  • Birincisi: Bazı âyetlerini gördüğün, işittiğin şu ‘kitab-ı kebîr-i kâinat’tır.
  • İkincisi: Bu kitabın âyetü’l-kübrâsı ve divan-ı nübüvvetin hâtemi ve künûz-u mahfiyenin miftahı olan Hazreti Muhammed (aleyhissalâtü vesselâm)’dır.
  • Üçüncüsü: Kitab-ı âlemin tefsiri ve mahlûkâta karşı Allah’ın hücceti olan Kur’ân’dır.”9)
  • Mârifetullah denilen kâbe-i kemâlâta giden minhacların en müstakîm ve en metini, Sahib-i Medine-i Münevvere’nin (aleyhissalâtü vesselâm) yaptığı tarik-i hadîd-i beyzâsıdır ki, ruh-u hidayet hükmünde olan Muhammed (aleyhissalâtü vesselâm), avâlim-i gaybın mişkât ve zücâcesi hükmünde olan kalbinin mâkes ve tercümanı makamında olan lisân-ı sâdıkı, berâhîn-i Sâni’in en sâdık bir delil-i zîhayat ve bir hüccet-i nâtıka ve bir burhan-ı fasihtir.”10)
  • İlham, i’lâma göre bâtınî bir bildirme olup, feyiz yoluyla kalbe ilka edilen ilim ve irfan demektir ki, şer’-i şerifte hüccet ve delil sayılmadığı gibi ilzam ediciliği de söz konusu değildir.”11)
  • “Zaman önemli bir müfessirdir. Şartlara ve konjonktüre göre bazı hususların tevil ve tefsirinde o, bir ibre vazifesi görür. Diğer bir ifadeyle Kitap ve Sünnet’te bazı alanlar içtihat ve istinbata emanet edilmiş, tevil ve tefsiri de zaman müftüsüne bırakılmıştır. Fakat içinde bulundukları zaman ve şartlara göre, bu tür hususları yorumlayacak insanların, öncelikle ele aldıkları mevzular hakkında Kitap ve Sünnet’in sarih bir beyanı olup olmadığını bilmeleri, araştırıp tetkik etmeleri gerekir. Çünkü Kur’ân-ı Kerim veya Sünnet-i Sahiha’da yer alan nassların aksine bir şey söylenemez. Aynı şekilde aslî delilleriyle meseleleri tespit edip değerlendiren müctehidîn-i izamın bir mevzuda icmâı vaki olmuşsa bunun aksine bir yorum da kabul edilemez. Her ne kadar bazıları icmâın bir hüccet olmadığını iddia etse de, o, ‘Ümmetim, dalâlet üzerinde ittifak etmez.’ (İbn Mâce, Fiten, 8.)), ‘Allah’ın inayet ve kudreti cemaatle beraberdir.’12) ve ‘Allah’tan, ümmetimin sapıklıkta içtima etmemesini istedim, O da bu isteğimi kabul buyurdu.’13) gibi nurlu beyanlarda görüldüğü üzere oldukça güçlü bir hüccettir. Ayrıca kalbi, ruhu, aklı, vicdanı, havass-ı zahire ve batınesi selim olan insanların garazsız, ivazsız, bir mevzuda ittifak etmeleri aklen, icmâın hüccet oluşuna çok önemli bir delildir.”14)

Dipnotlar

1)
Ali ibn Muhammed es-Seyyid eş-Şerif Cürcani, Tarifat: Arapça-Türkçe Terimler Sözlüğü, tercüme ve şerh: Arif Erkan, İstanbul: Bahar Yayınları, 1997, s. 52.
2)
A.g.e. s. 83.
3)
A.g.e. s. 64.
4)
A.g.e. s. 46.
5)
Bediüzzaman Said Nursî, Sözler, İstanbul: Şahdamar Yayınları, 2010, s. 553.
6)
Bediüzzaman Said Nursî, Lem’alar, İstanbul: Şahdamar Yayınları, 2010, s. 133.
7)
A.g.e. s. 172.
8)
A.g.e. s. 506.
9)
Bediüzzaman Said Nursî, Mesnevî-i Nûriye, İstanbul: Şahdamar Yayınları, 2007, s. 16.
10)
Bediüzzaman Said Nursî, Muhâkemât, İstanbul: Şahdamar Yayınları, 2010, s. 100.
11)
M. Fethullah Gülen, Kalbin Zümrüt Tepeleri, İstanbul: Nil Yayınları, 2008, s. 530.
12)
Tirmizî, Fiten, 7.
13)
Ahmed ibn Hanbel, el-Müsned 6/396
14)
M. Fethullah Gülen, Mefkûre Yolculuğu (Kırık Testi-13), İstanbul: Nil Yayınları, 2014, s. 155.
huccet.txt · Son değiştirilme: 2023/11/27 18:50 Değiştiren: Editör